Cel operacji: Wspieranie wzmacniania rozwoju technologicznego, innowacji i transferu wiedzy

Założenia

Odnawialne źródła energii (tzw. OZE), to źródła energii naturalnej, których zasoby posiadają zdolność do bardzo szybkiej odbudowy, a ich wykorzystanie nie grozi deficytem, i co równie ważne, a może najważniejsze, ich wykorzystanie nie jest tak niebezpieczne dla środowiska naturalnego jak źródeł konwencjonalnych np. węgla czy ropy naftowej. Energia odnawialna może być uzyskiwana przez:

  • elektrownie wodne, w których wykorzystuje się energię grawitacyjną wody (np.: prąd w rzekach);
  • elektrownie wiatrowe, w których wykorzystuje się moc wiatru,
  • elektrownie geotermalne, w których wykorzystuje się energię cieplną Ziemi;
  • biopaliwa, gdzie wykorzystuje się biomasę (np.: pochodzenia roślinnego);
  • elektrownie fotowoltaiczne, w których wykorzystuje się promieniowanie słoneczne.

Rozwój sektora OZE jest również jednym z priorytetów polskiego rządu. Zgodnie z Dyrektywą 2009/28/WE państwa członkowskie UE powinny stopniowo zwiększać udział energii ze źródeł odnawialnych w całkowitym zużyciu energii. Stąd szczegółowe cele polityki energetycznej Polski koncentrują się na wzroście udziału OZE w finalnym zużyciu energii (do poziomu 15,5% w 2020, z tego m. in. 19,3% dla energii elektrycznej, 17% dla ciepłownictwa i chłodnictwa oraz 10,2% dla paliw transportowych). Oznacza to konieczność inwestowana w nowe moce wytwórcze (https://www.paih.gov.pl/sektory/odnawialne_zrodla_energii).

Również akwakultura, jeden z najszybciej rozwijających się na świecie sektorów produkcji żywności pochodzenia zwierzęcego (wzrost w ostatnich dziesięcioleciach ponad 6% rocznie), ze wz. na związane z tym rosnące zapotrzebowanie energetyczne (zwłaszcza produkcji w systemach zamkniętego obiegu wody – RAS), wymaga jak najszerszego wprowadzenia tzw. zielonej energii (OZE). Jest to istotne zarówno w ujęciu czysto ekonomicznym (finansowym) oraz, co równie istotne, dla dobra środowiskowym naturalnego.

Idea jak najszerszego wykorzystywania OZE oraz zmniejszanie ogólnego zapotrzebowania na energię stosowanych w projekcie rozwiązań technologicznych w pełni wpisuje się w strategię zrównoważonego rozwoju oraz zgodne jest z postanowieniami wspomnianej powyżej Dyrektywy UE. Poprawa bilansu energetycznego wprowadzona poprzez zastosowanie odnawialnej energii słonecznej w bezpośredni sposób przyczyni się do zmniejszenia negatywnego wpływu akwakultury na środowisko naturalne. Planowane w projekcie zastosowanie systemu fotowoltaicznego ograniczy wykorzystanie tradycyjnie produkowanej energii elektrycznej, co przełoży się na zmniejszenie emisji CO2 (zmniejszenie tzw. śladu węglowego) oraz innych toksycznych gazów cieplarnianych. Równie korzystne dla środowiska, a jeszcze bardziej efektywne ekonomicznie, będzie wykorzystanie kolektorów słonecznych do przechwytywania i gromadzenia energii cieplnej. Biorąc pod uwagę fakt, że w działaniach związanych z rozrodem, inkubacją ikry, czy też podchowem materiału zarybieniowego (zaraczeniowego), niezbędne jest wykorzystywanie zarówno energii cieplnej, jak i elektrycznej, połączenie obu sposobów pozyskiwania i wykorzystywania energii odnawialnej (słonecznej), będzie wysoce korzystne. Projekt, w ramach, którego zostanie zbadana i wdrożona innowacyjna, optymalna technologia, autonomicznych, efektywnych, a zarazem energooszczędnych modułów wylęgarniczo-podchowowych, pracujących w zamkniętym obiegu wody (RAS), wychodzi w ten sposób na przeciw konkretnym i istotnym potrzebom praktyki rybackiej. Działalność w szeroko rozumianej akwakulturze może być ekonomicznie zrównoważona i możliwa do stosowania, jeżeli jest rentowna, a systemy produkcji i produkty akceptowane przez konsumentów. Poprawa ekologicznego aspektu zrównoważonego rozwoju powinna być powiązana z optymalizacją ekonomiczną. Na przykład, zmniejszenie zużycia wody (RAS), jest nie tylko korzystne dla środowiska, ale wpływa bezpośrednio na redukcję kosztów produkcji. Również zmniejszenie objętości wody poprodukcyjnej (ścieków), według prawa obowiązującego w poszczególnych krajach UE, również obniża te koszty. To samo dotyczy wszystkich procesów zużywających energię. Ponadto bardziej lokalna czy regionalna dystrybucja produktów (związana z docelową lokalizacją modułów), obniży koszty transportu, które składają się częściowo na koszty energii, co przyczyni się do zmniejszenia tzw. śladu węglowego. Realizacja projektu stwarza możliwość zapoczątkowania rozwoju przyjaznej środowisku, a jednocześnie efektywnej ekonomicznie i akceptowanej społecznie formy zrównoważonej akwakultury.

W wyniku realizacji zaplanowanych prac badawczo-rozwojowych o charakterze zarówno laboratoryjnym, jak i terenowym przewiduje się osiągnięcie następujących efektów:

  • wdrożenie w praktyce autonomicznych, energooszczędnych modułów wylęgarniczo-podchowowych, opartych o zasilanie energią odnawialną;
  • zwiększenie produkcji pełnowartościowego materiału zarybieniowego cennych gatunków ryb i raków;
  • podniesienie poziomu wiedzy i umiejętności praktycznych użytkowników wód, osiągnięte na drodze regularnego udzielania wsparcia naukowo-technicznego;
  • szerokie upowszechnianie wiedzy, dokonywane w formie publikacji oraz wdrażania nowoczesnych metod i technologii z zakresu akwakultury do szeroko rozumianej praktyki rybackiej;
  • zintensyfikowanie rozwoju technologii przyjaznych dla środowiska naturalnego;
  • potencjalne zwiększanie atrakcyjności wędkarskiej zarybianych wód;
  • wspomaganie procesu poprawy stanu ekologicznego wód powierzchniowych w zakresie ichtiofauny;
  • wsparcie technologiczne czynnej ochrony zagrożonych i ginących gatunków ryb oraz raków.